Beethoven: Pianoconcert nr. 1 in C, op. 15 - nr 2 in Bes, op. 19 - nr 3 in c, op. 37 - nr 4 in G, op. 58 - nr 5 in Es, op. 73 (Keizersconcert).

Richard Goode (piano),
Budapest Festival Orchestra
o.l.v. Iván Fischer.

Nonesuch 755979928 (3 cd's) • 2.48' •

 

---

In een interview in International Piano No 61 naar aanleiding van het verschijnen van deze nieuwe opnamen van de vijf pianoconcerten van Beethoven zegt de Amerikaanse pianist Richard Goode dat volgens hem de pianoconcerten een 'special engineering problem' voor Beethoven vormden. Hoe prachtig de eerste concerten ook zijn, de manier waarop Beethoven in de eerste delen het materiaal presenteert, is nogal hoekig - de souplesse van Mozart vinden we voor het eerst in het Derde pianoconcert en nog sterker in het Vierde. Overigens is volgens Goode het Allegro van het Vierde concert niet alleen maar lyrisch, maar bepaald ook demonisch, namelijk in de doorwerking. De overige twee delen waren niet zo problematisch: het zijn fantastische stukken. Het expressieve tweede deel van het Eerste concert bijvoorbeeld bevat ontroerende momenten.

Beethoven was een groot improvisator en in zijn uitvoeringen van zijn eigen werken was altijd wel een element van improvisatie en onvoorspelbaarheid. Toch is Goode van mening dat in de pianoconcerten eigen verzinsels van de pianist niet thuis horen. Immers Beethoven schreef zelf cadensen voor alle concerten - in het Vijfde concert vormt de cadens een integraal onderdeel van de partituur. Goode: 'Why must I give the soloist a foot in the door, where he might do some terrible thing?' Mijns inziens hangt het er maar vanaf wie er aan het klavier zit: de smaakvolle cadensen van bijv. Cor de Groot (Philips) en Wilhelm Kempff (DG) - opnamen uit de 50er jaren -  mogen er zijn en dan mag die deur best op een kier.

Uitgangspunt van Goode bij de vertolking van deze pianoconcerten is: speel spontaan en beschouw elke uitvoering als een variatie op een thema. De klank van de piano moet idealiter helder zijn in de vroege concerten, terwijl bij het Vijfde concert een speciale luciditeit en bredere adem vereist zijn. Hierbij noemt Goode als zijn grote voorbeelden: Artur Schnabel, Edwin Fischer en Rudolf Serkin.

De vooral in Amerika gevierde pianist Richard Goode is een musicus van grote allure met een duidelijke visie op de structuur van de gespeelde werken. Samen met Iván Fischer en het Budapest Festival Orchestra geeft hij goed verzorgde en indrukwekkende interpreaties van Beethovens pianoconcerten. Uit zijn aanpak blijkt een grote vertrouwdheid  met de partituren en een gevoelig oog en oor voor de eigen karakters van deze stukken.

Deze uitvoeringen kunnen gezien worden als kristallisaties van jarenlange ervaring met deze muziek. Bij Goode geen manierismen of neiging tot (te) snelle tempi, waarbij subtiliteiten onopgemerkt blijven. Deze opnamen blijven boeien en winnen bij herhaald luisteren.

Goodes pianospel is energiek in de snelle delen, rustig en expressief in de lyrische middendelen en is gekenmerkt door een soepel meeveren met de melodisch lijnen. Zijn musiceren is steeds gecultiveerd: de 'rumba' in het derde deel van het Eerste concert krijgt een genuanceerde mezzoforte behandeling; de lange cadens (de langste van de drie door Beethoven gecomponeerde) in het eerste deel van het Eerste concert en die van het  VIjfde concert zet hij stevig neer zonder overdrijving.

Goode is zeer tevreden over de verstandhouding en de samenwerking met Iván Fischer en het door hem opgerichte voortreffelijk spelende orkest. Die consensus is in deze opnamen goed te horen.

Iván Fischers Beethoven is idiomatisch en exact. Bij hem ook de helderheid en duidelijkheid die Goode nastreeft. Dat leidt tot puntig gespeelde passages (zoals in de orkestinleiding van het eerste deel van het Tweede concert),  een fraai gerealiseerde expressieve orkestinleiding  van het Vierde concert en een fikse 'drive' in het derde deel van het Vijfde concert.

De opname is goed en sfeervol met een juiste balans tussen solist en orkest.