CD-recensie

 

© Aarnout Coster, augustus 2008


 

Beethoven: Trio voor klarinet, piano en cello in Bes, op. 11 - Septet in Es, op. 20.

Nash Ensemble.

Virgin Classics 522126 2 8 • 60' •

 

 

 


Deze cd combineert twee eminente voorbeelden van Beethovens kamermuziek-met-blazers. Het Septet, dat vanaf de eerste uitvoering in het Weense Palais Schwarzenberg een grote populariteit genoot, is het laatste werk dat Beethoven in dit genre schreef. Beethoven-kenner Paul Bekker was van mening dat de kamermuziek-met-blazers vooroefeningen waren voor het grotere werk: de symfonieën. Hij vond het dan ook veelzeggend dat op dat Weense concert van 2 april 1800 zowel het Septet als de première van de Eerste symfonie op het programma stond. Bekker (1912): ‘Unter dem Schutz des Septetts war die erste Symphonie herangewachsen. ... (Beethoven) strebte nach einer Kunst, die mehr als unbestimmte Empfindungssprache war, die bewusste Gedankengänge zu übermitteln vermochte. Aufgaben solcher Bedeutung waren die Bläser allein nicht gewachsen. So mussten sie ihre Selbstständigkeit verlieren und dienende Glieder eines grösseren Organismus werden...: des Orchesters.’ Kortom, het Septet markeert het eindpunt van een eerste scheppingsperiode van een jong genie. Op latere leeftijd ergerde Beethoven zich aan de populariteit van het stuk – het was uit een heel andere geestesgesteldheid geschreven dan zijn latere diepgravende werken.

Het Septet heeft een uitgesproken diverterend karakter en er worden ook niet echt opvallende ‘componeertechnische’ hoogstandjes in vertoond. Maar het is een werk vol levensvreugde, afwisseling, allure en melodische inventie waarmee het menig concurrent in dit genre achter zich laat. Zo ziet het Nash ensemble het ook en hun uitvoering benadrukt het divertimento karakter van het stuk; hier klinkt het licht en bijna frivool, vergeleken met bijvoorbeeld de ‘klassieke’ uitvoering van het Wiener Oktett.

Het thema van het menuet van het Septet is een snelle versie van het thema van het dromerige andante uit het trio op. 11. Ook dit vierde trio van Beethoven (1798) ademt een opgewekte sfeer, geheel anders dan de dramatiek van het voorgaande derde pianotrio op. 1 nr 3. De klarinettist Michael Collins geeft er met Iona Brown (piano) en Christopher van Kampen (cello) een enthousiaste vertolking van. Collins heeft een fraaie toonvorming op ‘Engelse’ wijze: niet de volle klank van de Duitse en ook niet de dunnere klank van de Franse school, maar mooi daar tussen in.

Deze cd is een aanrader qua uitvoering en opname, zeker ook als aanvulling van de verzameling van degenen die alle Beethoven-trio’s al op cd hebben, bijvoorbeeld van het Beaux Arts trio waarbij de klarinetpartij van op. 11 door de viool wordt vertolkt.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links