Actueel

Ongehoord spannend VrijdagConcert in Tivoli

 

© Siebe Riedstra, 10 oktober 2015

 

Amsterdam Sinfonietta o.l.v. Candida Thompson
Sergey Khatchatryan, viool
http://www.naive.fr/en/artist/sergey-khachatryan

Werken van Tsjaikovski, Aroetjoenjan, Arenski
http://sinfonietta.nl/nl/program/sergei-khachatryan/23

Gehoord: 9 okt 2015 en te beluisteren op uitzending gemist http://www.radio4.nl/zoeken/Arenski
Concerten: Amsterdam (Muziekgebouw) 10/10 (Zondagochtendconcert) 11/10 - Leiden 15/10 - Tilburg 16/10 - Enschede 17/10


Amsterdam Sinfonietta maakt een toernee door Nederland met de Armeense violist Sergey Khatchatryan. Gisteravond was de aftrap in Tivoli Vredenburg voor een goedgevulde zaal met opmerkelijk veel jongeren onder het publiek. Het programma past perfect in de Vrijdagavondserie van de publieke omroep, die sinds de verbouwing van Muziekcentrum Vredenburg niet meer 'De Vrijdag van Vredenburg' mag heten, maar door het leven moet als VrijdagConcert. Onder de noemer 'Onterecht ondergesneeuwde noten' stonden er noten op de lessenaars van Tsjaikovski, Arenski, en drie Armeense componisten: Aroetjoenjan, Bagdasarjan en Komitas.

Op deze site wordt dikwijls terecht geklaagd over de miserabele programma's die het Nederlandse concertpubliek krijgt opgedrongen, vooral wanneer het podium symfonisch is ingericht. De doctrine lijkt simpel: hoe meer mensen op het podium, hoe voller de zaal. Dus krijgen we om de haverklap symfonieën van Mahler en Sjostakovitsj voorgeschoteld, of we dat nou leuk vinden of niet. Dat het publiek er anders over denkt blijkt zonneklaar uit de momentopname van gisteravond: op het podium zaten 23 strijkende musici (18 vrouwen en 5 mannen), meer niet. De stukken die gespeeld werden had niemand ooit gehoord. Niet alleen omdat ze onbekend zijn, maar ook omdat ze in een nieuwe jas gestoken waren. En het was feest.
Maar..... de toernee bestaat uit zes concerten, en aan de programma's is te zien dat de koudwatervrees bij sommige organisatoren niet helemaal valt uit te bannen. Dus speelt Sergey Khatchatryan in het Amsterdamse Zondagochtenconcert en in Arnhem, Tilburg en Enschede niet zijn Armeense stukken, maar de Sinfonia Concertante voor viool en altviool van Mozart, samen met concertmeester Candida Thompson, die voor de gelegenheid haar altviool uitpakt.

Sergey Khatchatryan heeft muziek uit zijn geboorteland meegenomen. Deels om de aandacht te vestigen op de herdenking van de gruwelijkheden die daar honderd jaar geleden plaatsvonden, maar ook om te laten horen dat Armeense muziek meer is dan de Sabeldans van Aram Khatsjatoerjan. Bovendien ligt er net een nieuwe cd in de winkel die hij samen met zijn zus Lusine heeft opgenomen. Twee van de gespeelde werken staan daarop in hun oorspronkelijke vorm voor viool en piano. Het Vioolconcert dat hij meebrengt is van Alexander Aroetjoenjan (1920-2012, google op Arutiunian), een componist die vooral bij de beoefenaars van harmonie en fanfare bekend is als door een magnifiek trompetconcert. Onbegrijpelijk dat het trompetconcert van Haydn nog steeds de voorkeur geniet boven dat van deze onterecht ondergesneeuwde toonmeester. Dat zijn Trompetconcert geen gelukstreffer was bewijst Khatchatryan met een briljante uitvoering van het Vioolconcert. Een juweel van een stuk waarin Armeendse folklore en compositorisch vakmanschap hand in hand gaan.

Sinfonietta heeft een reputatie op te houden door het spelen van strijkkwartetten in groepsverband, om te bewijzen dat zoiets geen futiele tijdspassering is sinds de uitvinding van de geluidsdrager. Het begon met de Kamersymfonie (Strijkkwartet 8) van Sjostakovitsj, en is in de loop van enige decennia uitgegroeid tot een respectabele lijst, van Beethoven tot Verdi. Voor de meest recente titels is Marijn van Prooijen verantwoordelijk, contrabassist en veel meer dan 'arrangeur'. Hier heeft hij zich ontfermd over het lelijke eendje van Anton Arenski (1861-1906), een strijkkwartet met de onwaarschijnlijke bezetting van viool, altviool en twee celli. Zoiets vraagt om maatregelen, en dus maakte Arenski zelf een bewerking voor strijkorkest van het tweede deel, een thema en variaties op een thema van Tsjaikovski, dat hij liet publiceren als opus 35a. Marijn van Prooijen heeft daaraan nu de beide hoekdelen toegevoegd, en daarmee een werk geschapen dat werkelijk iets toevoegt. In de openingsmaten, een vierstemmig koraal, vervangt hij viool en altviool door twee cello's, waardoor een adenbenemend mooie sonoriteit onstaat die de toon zet voor het vervolg en heel mooi weer terug komt aan het begin van het derde deel. Voeg daaraan toe de extatische muziek die operaliefhebbers kennen uit de Kroningsscene uit Boris Godoenov van Moesorgski, en het is duidelijk dat de uitdrukking 'bigger is better' hier helemaal op zijn plaats is. Gelukkig wordt deze muziek wel gespeeld in Leiden, Tilburg en Enschede, dus ga luisteren. Doen!


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links