Actueel

Programmamakers opgelet!

 

© Aart van der Wal, januari 2023

 

 

Op onze site hebben we het meerdere malen aan de orde gesteld: dat het programmeren van concerten een vak apart is. Dus niet iets om er zomaar even bij te doen Helaas is dat wel de praktijk. Althans, zo lijkt het. Een aanzienlijk deel van het lijvige Klinkende Alchemie, verzamelde muziekessays van collega Maarten Brandt, verschenen in 2018, is gewijd aan die aparte kunst van het programmeren. Een boek dat overigens niet alleen op dit gebied onvermoede vergezichten biedt en hier werd besproken.

In het in 2011 in drie delen verschenen, door Arthur van Dijk bezorgde Het papieren gevaar, Pijpers verzamelde geschriften uit de periode 1917-1947, is een bijlage opgenomen van de hand van Eduard Reeser met 'vijftig programma's met zelden of nooit uitgevoerde muziek uit de negentiende en twintigste eeuw'. Het hoorde bij het artikel Ontwerp voor een nieuw orkestrepertoire, gepubliceerd in de NRC van 4 december 1938. Toen waren er al al bedenkingen tegen het aan de conventie vastgeklonken programmeren van concerten, wat trouwens reeds eerder tot uiting was gekomen in dagbladkritieken van onder meer Matthijs Vermeulen en diezelfde Pijper. Dat was in een tijd dat de critici nog op de barricaden stonden en met de gevestigde culturele orde geen compromissen wensten te sluiten.

Die vijftig programma's tonen onverbiddelijk aan dat nu, 85 jaar later, het 'thema' helaas nog steeds actueel is. Wie de term 'gedateerd' wil hanteren doet niet alleen de samensteller ernstig tekort...

1
Beethoven: Ouverture Die Weihe des Hauses
Brahms: Tweede Serenade op. 16
Bruckner: Vijfde Symfonie
2
Wagner: Eine Faust-Ouvertüre
Liszt: Die Ideale
Alban Berg: Fragmenten uit Wozzeck (met sopraan)
Alban Berg: Drei Orchesterstücke
R. Strauss: Slotscène uit Daphne
3
Wagenaar: Ouverture Driekoningenavond
Berlioz: Harold en Italie (met altviool)
Skrjabin: Poème de l'extase
Stravinsky: Le chant du rossignol
4
Reger: Romantische Suite
Rudi Stephan: Musik für Geige und Orchester
Sibelius: Vijfde Symfonie
5
Wolf-Ferrari: Ouverture Il segreto di Susanna
Busoni: Berceuse élégiaque Nocturne symphonique
Delius: Dance Rhapsody I
Diepenbrock: Ouverture en slotscène uit Gysbreght van Aemstel
Diepenbrock: Suite uit Marsyas
6
Berlioz: Roméo et Juliette (volledig, met koor)
Debussy: Musiques pour Le roi Lear
Ravel: Daphnis et Chloé (volledig, met koor)
7
Badings: Inleiding tot een Treurspel
W. Fortner: Konzert für Streichorchester
Reger: Eine Lustspielouvertüre
Bruckner: ‘Nulde' Symfonie
8
Schumann: Ouverture Manfred
W. Landré: Pianoconcert
Dvorák: Ouverture Hussitska
Janácek: Sinfonietta
9
von Reznicek: Ouverture Donna Diana
Hugo Wolf: Italienische Serenade
Diepenbrock: Hymne voor viool en orkest
Voormolen: Baron Hop (volledig)
10
Webern: Passacaglia op. 1
Schönberg: Erwartung (met sopraan)
Alban Berg: Fragmenten uit Lulu (met sopraan)
Mahler: Scherzo en Adagio uit de nagelaten Tiende Symfonie
11
Lalo: Ouverture Le roi d'Ys
Fl. Schmitt: La tragédie de Salomé
Boulanger: D'un soir triste
D'un matin de printemps
Pierné: Cydalise et le
Chèvre-pied
12
Beethoven: Sonate für das Hammerklavier (orkestr. v. Weingartner)
Bruckner: Negende Symfonie
13
Glinka: Jota aragonese
Rimski-Korsakov: Pianoconcert in cis
Pijper: Symfonische suite uit Halewijn
14
Volkmann: Ouverture Richard III
Schumann: Tweede Symfonie
Béla Bartók: Muziek voor snaren, slagwerk en celesta
15
Berlioz: Ouverture Béatrice et Bénédicte
Bizet: Symfonie
Delius: Celloconcert
Sibelius: Tapiola
16
Liszt: Orpheus
Pfitzner: Symfonische Trilogie uit Von deutscher Seele
Rudi Stephan: Musik für Orchester
H. Andriessen: Tweede Symfonie
17
Rossini: Ouverture Semiramide
Pizzetti: Concerto dell' Estate
Diepenbrock: Im grossen Schweigen
Nietzsche: An das Leben (met koor)
18
Liszt: Héroïde funèbre
Wagner: Voorspel IIIe acte, twee tussenspelen, Charfreitagszauber en slotscène uit Parsifal (met tenor, bas en koor)
Boulanger: Psalm 129 (met mannenkoor) Psalm Du fond de l'abîme (met alt en koor)
19
Hindemith: Suite uit Das Nusch-Nuschi
v. Lier: Tweede Symfonie
Beethoven: Tripelconcert
20
Marschner: Ouverture Templer und Jüdin
R. Strauss: Symfonie Aus Italien
Liszt: Faust-Symphonie
21
Reger: Konzert im alten Stil
Badings: Symphonische Variaties
Skrjabin: Pianoconcert op. 20
22
Cornelius: Ouverture Der Barbier von Bagdad (originele versie)
Dopper: Zuiderzee-Symphonie
Pijper: Derde Symfonie
R. Strauss: Symfonische tussenspelen uit Intermezzo
23
Pfitzner: Drie voorspelen uit Palestrina
Mahler: Zevende Symfonie
24
Debussy: Rondes de printemps
Alban Berg: Vioolconcert
Schumann: Derde Symfonie
25
Verdi: Ouverture La forza del destino
Wolf-Ferrari: Suite voor strijkorkest
Casella: Puppazetti
Diepenbrock: Die Nacht (met alt)
Dukas: La Péri
26
R. Strauss: Voorspel IIIe acte en walsscène uit Arabella
Skrjabin: Poème du feu (met piano en koor)
Busoni: Pianoconcert (met mannenkoor)
27
Spohr: Ouverture Jessonda
Franck: Rédemption (Morceau symphonique)
Diepenbrock: Hymne an die Nacht (met sopraan)
Diepenbrock: Geistliches Lied, Der Abend (met sopraan)
Voormolen: Appelona , Zomerzang (met sopraan)
Delius: Brigg Fair
28
Hugo Wolf: Ouverture en tussenspel uit Der Corregidor
Dvorák: Suite in D
Draeseke: Sinfonia tragica
29
R. Strauss: Macbeth
v. Schillings: Voorspel IIIe acte Ingwelde
v. Lier: De Dijk (met declamatie)
Diepenbrock: Lydische Nacht (met decl. en bariton)
Voormolen: Diana
30
Hugo Wolf: Penthesilea
Badings: Tweede Symfonie
Debussy: Gigues tristes
Delius: On hearing the first cuckoo in spring A song before sunrise
Stravinsky: Tweede Suite voor klein orkest
31
Mahler: Negende Symfonie
32
Mendelssohn: Ouverture Melusine
Wagner: Voorspel IIIe acte Die Meistersinger
Diepenbrock: Hymne an die Nacht (met alt)
Badings: Reien uit Gysbreght van Aemstel (met alt)
G. Landré: Vier Orkeststukken
33
Busoni: Rondo arlecchinesco
Reger: Sinfonischer Prolog zu einer Tragödie
Berlioz: Lélio, ou le retour à la vie (met koor)
34
Zemlinski: Voorspel Eine florentinische Tragödie
Schönberg: Kammersymphonie
Voormolen: Concert voor twee hobo's en orkest
R. Strauss: Couperin-Suite voor klein orkest
35
Tsjaikovski: Francesca da Rimini
Delius: Vioolconcert
Pizetti: Suite uit La Pisanella
Malipiero: Lyrische Symfonie
36
Goetz: Ouverture Der widerspenstigen Zähmung
Busoni: Tanzwalzer
Smetana: Tabor
Prokofjev: Symfonietta
Stravinsky: Vier Etuden voor orkest
37
Weber: Ouverture Der Beherrscher der Geister
Méhul: Tweede Symfonie
Janácek: Taras Bulba
Villa-Lobos: Carnaval de Brazil
38
Zweers: Voorspelen Gysbreght van Aemstel
Diepenbrock: Fragmenten uit Faust (met declamatie, sopraan en vrouwenkoor)
H. Andriessen: De Merel (met declamatie)
Badings: De Westenwind (met declamatie)
Wagenaar: Intermezzo Pastorale
39
E.T.A. Hoffmann: Ouverture Undine
Weber: Pianoconcert in Es
Bizet: Suite Roma
R. Strauss: Josephslegende
40
Smetana: Sarka
Sibelius: Vierde Symfonie
Stravinsky: Symfonie voor blaasinstrumenten
Skrjabin: Poème divin
41
Schubert: Derde Symfonie
Reger: Beethoven-Variaties
Smulders: Rosch-Haschana (met violoncel)
Tsjaikovski: Derde Suite op. 55
42
Bruckner: Vier Orkeststukken
Mahler: Kindertotenlieder (met bariton)
Rudi Stephan: Liebeszauber (met bariton)
Hindemith: Balletsuite Nobilissima visione (1938)
43
Chabrier: Ouverture Gwendoline
Honegger: Nocturne (1938)
Roussel: Suite in g op. 33
Monnikendam: Symfonie
R. Mengelberg: Capriccio voor piano en orkest
44
Humperdinck: Voorspel IIIe acte Die Königskinder
Mahler: Andante en Scherzo uit de Tweede Symfonie, Menuetto uit de Derde Symfonie
Schreker: Kammersymphonie
W. Landré: In memoriam matris
Badings: Balletsuite
45
Brahms: Eerste Serenade op. 11
Bruckner: Achtste Symfonie
46
Mendelssohn: Ouverture Meeresstille und glückliche Fahrt
Verdi: Balletmuziek uit Otello
Respighi: Festa Romane
Zagwijn: Wijdingsnacht
Opstanding
Orthel: Symfonie
47
Beethoven: Ouverture Leonore I
Schumann: Konzertstück voor vier hoorns en orkest
Brahms: Liebeslieder-Walzer
Badings: Derde Symfonie
48
Elgar: Enigma-Variaties
Walton: Suite uit Façade
Debussy: Fantaisie voor piano en orkest
Debussy: Printemps
Delius: Paris
49
Franck: Le chasseur maudit
Satie: Gymnopédies
Fl. Schmitt: Musique de plein air
De Falla: Nachten in de tuinen van Spanje (met piano)
Pizzetti: Rondo Veneziano
50
Burkhardt: Das Gesicht Jesajas (met koor en soli)

index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links